Skąd się biorą wady postawy? Jak je zwalczać?

Wady postawy dotyczą ogromnej ilości ludzi w każdym wieku. Są one uciążliwe, a niektóre mogą stać się widoczne. Skutkują osłabieniem mięśni brzucha, pleców i kończyn, utrudniają chodzenie, a wielu z nich towarzyszą silne dolegliwości bólowe. Prawidłowy tryb życia i leczenie spowalniają rozwój nieprawidłowości w budowie ciała, a często mogą zmniejszać problemy.

Czym są wady postawy?

Wady postawy to nieprawidłowe ustawienie ciała. Mogą obejmować wady wrodzone kości i deformacje nabyte na skutek złych nawyków, urazów lub chorób. Prawidłowa postawa ciała jest ważna dla zdrowia kręgosłupa oraz narządów wewnętrznych. Wpływa na kondycję organizmu.

Wady postawy mogą obejmować różne części ciała. Najczęstsze wady postawy to:

• skolioza - skrzywienie boczne kręgosłupa w płaszczyźnie czołowej, prowadzące do asymetrii tułowia i ramion,

• kifoza - nadmierne wygięcie kręgosłupa do tyłu w odcinku piersiowym, pojawiają się plecy okrągłe,

• lordoza lędźwiowa - nadmierne wygięcie kręgosłupa do przodu w odcinku lędźwiowym, pojawia się uwypuklenie brzucha,

• klatka piersiowa kurza - uwypuklenie przedniej części klatki piersiowej,

• klatka piersiowa lejkowata - wgłębienie przedniej części klatki piersiowej,

• spłaszczenie klatki piersiowej,

• kolana koślawe zbliżają się do siebie, tworząc kształt litery "X",

• kolana szpotawe oddalają się od siebie, tworząc kształt litery "O",

• płaskostopie - wypłaszczenie sklepienia podłużnego stopy,

• stopa końsko-szpotawa charakteryzuje się nienaturalnym ustawieniem stopy.

Wady klatki piersiowej często prowadzą do problemów z kręgosłupem i są nieestetyczne. Wady kończyn dolnych powodują problemy z poruszaniem się i utrzymaniem równowagi.

Przyczyny powstawania wad postawy

Wada postawy może być genetyczna jak np. skolioza idiopatyczna i stopa szpotawa. Częściej jednak do powstania utrwalonych deformacji prowadzi siedzący tryb życia i niewielka aktywność fizyczna. Długotrwałe przebywanie w nieprawidłowych pozycjach podczas pracy biurowej i nauki, prowadzi do osłabienia mięśni pleców i brzucha. Konsekwencją są wady kręgosłupa. Brak ruchu wpływa negatywnie na elastyczność i siłę mięśni, co jest kluczowe dla utrzymania prawidłowej postawy ciała.

Także codzienne nawyki mają ogromny wpływ na zdrowie kręgosłupa. Niewłaściwe siedzenie, chodzenie czy spanie mogą prowadzić do przeciążeń i deformacji. Na przykład wysunięcie głowy lub opieranie się na jednej nodze przez dłuższy czas sprzyja wadom postawy. Świadomość i korekcja tych nawyków pozwala zapobiegać problemom.

Noszenie ciężkich plecaków jest powszechną przyczyną wad postawy u dzieci. Nadmierne obciążenie kręgosłupa, szczególnie gdy plecak jest noszony na jednym ramieniu, prowadzi do zmian przeciążeniowych.

Urazy i kontuzje, takie jak złamania, skręcenia czy uszkodzenia tkanek miękkich, mogą prowadzić do wad postawy. Niewłaściwe leczenie lub rehabilitacja po urazie może powodować trwałe deformacje. Na przykład nieprawidłowe zrośnięcie kości po złamaniu może zmienić sposób, w jaki dana osoba się porusza, co z kolei wpływa na całą postawę ciała.

Choroby neurologiczne wpływające na pracę mięśni, takie jak porażenie mózgowe czy stwardnienie rozsiane też powodują wady postawy ciała. Mogą przyczyniać się do osłabienie mięśni, spastyczność lub braku koordynacji ruchowej.

Wady postawy - leczenie

Leczenie wad postawy opiera się głównie na fizjoterapii. Ćwiczenia korekcyjne wzmacniają mięśnie pleców i brzucha, poprawiają elastyczność i wspierają prawidłową postawę. Pomagają też terapie manualne, jak masaże i mobilizacje stawów, które zmniejszają napięcie mięśniowe i poprawiają ruchomość ciała. Szybka korekcja postawy ciała pozwala niemal całkowicie zniwelować wadę postawy.

Gdy fizjoterapia nie przynosi oczekiwanych efektów, konieczne mogą być interwencje ortopedyczne lub chirurgiczne. Wkładki ortopedyczne pomagają przy wadach stóp, w korekcji skrzywień kręgosłupa stosuje się gorsety. Ostatecznością jest leczenie operacyjne, stosowane w bardzo zaawansowanych wadach postawy, wystąpieniu silnych dolegliwości bólowych i zagrożeniu funkcjonowania narządów wewnętrznych.

Walka z wadą postawy jest długotrwałym procesem, ale znacznie wpływa na jakość życia. Warto jak najszybciej zrezygnować z siedzącego trybu życia i zwiększyć aktywność fizyczną.